Duda o powstańcach z getta warszawskiego: Walczyli jak lwy. Ktoś powie: nasi Żydzi. Nie. Nasi po prostu

– Wybrali śmierć z bronią w ręku, nie godzili się na śmierć w obozach koncentracyjnych, w komorach gazowych. Walczyli bohatersko, walczyli jak lwy – powiedział prezydent Andrzej Duda podczas uroczystości upamiętniającej 78. rocznicę wybuchu powstania w getcie. Prezydent wraz z pierwszą damą, Agatą Kornhauser-Dudą, złożyli wieniec pod Pomnikiem Bohaterów Getta. Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich odmówił Kadysz – modlitwę za zmarłych.

Andrzej Duda podkreślił, że rocznica jest obchodzona nie tylko w Polsce, ale też w Izraelu i w innych krajach, w których mieszkają polscy Żydzi. Przypomniał, że powstanie w getcie warszawskim było pierwszym powstaniem miejskim w okupowanej Europie.

78. rocznica powstania w getcie warszawskim. Prezydent: Walczyli do samego końca o godność

– Oni wiedzieli, że jakiekolwiek poddanie się hitlerowskim Niemcom oznacza dla nich śmierć. Wybrali śmierć z bronią w ręku, nie godzili się na śmierć w obozach koncentracyjnych, w komorach gazowych – chcieli walczyć do samego końca. (…) To właśnie oni tutaj walczyli, w getcie warszawskim do samego końca o godność – mówił o powstańcach Duda.

– Walczyli bohatersko, walczyli jak lwy, walczyli do samego końca ku – bardzo często – przerażeniu hitlerowskich, niemieckich żołnierzy, którzy myśleli, że wejdą tu, do getta, w dwóch oddziałach i natychmiast stłumią jakiekolwiek bunty. Musieli w przerażeniu uciekać – mówił prezydent.

Dodał, że polscy Żydzi czekali na jego rozpoczęcie od początku wojny, gnębieni, ciemiężeni i zamknięci w gettach. Prezydent podkreślił, że dziś obchodzimy też dzień pamięci powstańców, którzy walczyli w mniej znanych powstaniach w innych gettach na terenie Polski.

– Bardzo często mówię, że to powstanie naszych, to byli nasi. Ktoś powie: nasi Żydzi. Nie. Nasi po prostu. Ci, którzy patrzyli na wcześniejsze historyczne przykłady Berka Joselewicza, ci którzy patrzyli na tych, którzy ginęli za Polskę w Legionach Piłsudskiego, ci, którzy walczyli za Polskę w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku, ci, którzy bronili Polski przed napaścią hitlerowską w 1939 roku. Ile na tych grobach z tamtych wszystkich wielkich czynów bitewnych żołnierzy Rzeczypospolitej jest gwiazd Dawida. Znaków, że w tym grobie spoczywa żołnierz pochodzenia żydowskiego, Polak-Żyd, obywatel Rzeczypospolitej – powiedział prezydent.

Powstanie w getcie warszawskim wybuchło 19 kwietnia 1943 r.

Punktualnie w południe w Warszawie zawyły syreny na znak upamiętnienia 78. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim. Obchodom, jak co roku, towarzyszyła akcja społeczno-edukacyjna „Żonkile”, która polega na rozdawaniu żółtych papierowych kwiatów, symbolizujących powstańczy zryw z kwietnia 1943 roku.

Para prezydencka złożyła wieńce przy Pomniku Bohaterów Getta, a naczelny rabin Polski Michael Schudrich odmówił modlitwę w intencji poległych i zamordowanych. Po uroczystości przedstawiciele Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce, Muzeum Getta Warszawskiego i Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma przeszli w Marszu Pamięci Powstańców.

19 kwietnia 1943 roku, grupa około tysiąca słabo uzbrojonych członków żydowskich podziemnych formacji zbrojnych rozpoczęła walkę z Niemcami. Powstanie było pierwszym miejskim zbrojnym zrywem w okupowanej przez Niemców Europie, zakończyło się w połowie maja.

W walkach i egzekucjach zginęła większość bojowników, a pozostająca na terenie getta ludność została deportowana do obozów zagłady. Większość budynków z terenu getta została spalona.

Ostatnim akordem likwidacji „dzielnicy żydowskiej w Warszawie” było wysadzenie 16 maja 1943 roku z rozkazu Jürgena Stroopa Wielkiej Synagogi na ulicy Tłomackie.

Źródło: gazeta.pl