Biblia Gutenberga – przełomowa księga w dziejach Europy

– Genialnie prosty wynalazek Gutenberga gwałtownie zmienił kształt kultury europejskiej. Zaczęła się epoka czytelnictwa ze wszystkimi jego konsekwencjami: psychologicznymi, intelektualnymi i społecznymi – mówi historyk dr Wojciech Mrozowicz.

30 września 1452 Johann Gutenberg wydrukował pierwszą w świecie chrześcijańskim książkę – Biblię Gutenberga. Dzieło to znajduje się na liście najważniejszych dokumentów w dziejach ludzkości UNESCO.

Książka długo była towarem luksusowym. We wczesnym średniowieczu przykuwano ją łańcuchem do stołu. Pozwolić sobie na nią mogli tylko książęta, wielcy biskupi, kardynałowie. Podejmowano próby druku. Przygotowywano całe tablice, które można było powielić kilka razy. Jednak wykonanie specjalnej tablicy i sam druk był bardzo kosztowny. Na czym polegał wynalazek niemieckiego rzemieślnika?

Bezcenna Biblia Gutenberga

Prof. dr hab. Dariusz Kuźmina z Polskiego Bractwa Kawalerów Gutenberga wyjaśnia, że Gutenberg zaistniał w trzech ważnych obszarach. – Po pierwsze doprecyzował jak powinna wyglądać tzw. ruchoma czcionka i dobrał specjalne stopy metali, aby ta czcionka była odpowiednio twarda – mówił bibliolog. – Następnie wpadł na pomysł jak ustawiać poszczególne czcionki na tzw. matrycach, aby te matryce były ruchome. I trzeci element to element powielania – tutaj wykorzystał doświadczenia związane z prasą do wyciskania winogron. Od 1439 roku Gutenberg udoskonalał te trzy elementy.

Jan Gutenberg przygotował około 200 sztuk 42-wierszowej Biblii. Połowa egzemplarzy wydrukowana była na pergaminie, reszta na zwykłym papierze. Jeden z oryginałów Biblii Gutenberga znajduje się w Polsce w Pelplinie.

Wynalazek idzie w świat

Gutenberg nie miał pewności, że wydrukowana księga będzie się dobrze sprzedawała, ale zaryzykował. Drukarzowi często brakowało pieniędzy i nie było go stać na stałych pracowników. Wynajmował ludzi, których przyuczał, a ci potem odchodzili, kiedy brakowało pieniędzy na wypłatę. Tajemnica druku Gutenberga szybko ujrzała światło dzienne. Możliwe, że gdyby jego uczniowie tak często się nie zmieniali, druk nie rozpowszechniłby się tak szybko.

Przez ponad 400 lat wszyscy drukowali według wzoru Gutenberga. Zmieniło się to dopiero pod koniec XIX na skutek modernizacji w przemyśle.

Źródło